79
De
Pictoribus antiquis Romanis, et Pictura-
rum fautoribus.
Ars Pictoria primis temporibus Romae parum viget: mox tamen inclarescit. LXXVIII. FABIUS Pictor, primus inter pictores Romanos. LXXIX. MARCUS PACUVIUS Brundusinus, Pictor, et Poeta. Marcus Valerius Messala, magnus pictoriae fautor; ut et L. Scipio, qui acta propria picta proposuit: Ut et L. Hostilius Mancinus. Brevis enarratio variorum apud antiquos instrumentorum bellicorum. Urna. Ara memoriae. Galea. Thorax. Calcei. Instrumenta bellorum terrestrium. Signa. Tubae; Litui; Cornua; Vexilla, Aquilae. Arma natu minimorum: atate sequentium, seniorum et tertiariorum. Arietes. Onagri, et alia genera tormentorum. Instrumenta praeliorum navalium. Naves. Armatura navalis. Historiae duae lepidae. Incrementum pictoriae sub Caio Julio Caesare. LXXX. ARELLIUS Pictor. Ars haec sub Augusto magis inclarescit. LXXXI. Q. Pedius; Pictor mutus. LXXXII. LUDIUS ROMANUS Pictor, primo topiariorum in muris. Tiberius Imperator picturis favet. LXXXIII. DOMITIUS NERO Imperator et Pictor. LXXXIV. AMULIUS. LXXXV. CORNELIUS PINUS. LXXXVI. ACTIUS PRISCUS. LXXXVII. TURPILIUS primus Pictor Venetus. LXXXVIII. ATERIUS LABEO, Praetor, Preses et Pictor. LXXXIX. AELIUS HADRIANUS; Imperator, pictor et Statuarius. Alexander Severus et Valentinianus Imperatores, etiam pinxerunt. De modis pingendi encausto apud antiquos.
HActenus antiquos Graecorum pictores recensuimus: ad Romanos iam deveniendum, ut et, qui apud istos floruere, innotescant. Sciendum autem, antequam subigeretur Asia, tam statuas, quam picturas Romae Ars pictoria primis temporibus Romae parum viget. tanti non fuisse: quamvis enim imagines ipsis haud deessent in sacris, idolorumque suorum cultu, minor tamen erat artis quam religionis cura. Unde conici potest, circa prima iam initia picturas quoque Romae fuisse, eo quod pictoria et Sculptura artes semper fuerint cognatae, imo sororiae, quamvis maiorem illa requirat scientiam, diligentiamque et attentionem atque curam, maiori quoque honore propterea digna.
Mox tamen inclarescit.Devicta autem Graecia, varias Romam statuas apportarunt atque tabulas, quibus Urbis suae fora, templa, theatra, porticus, et palatia exornarunt. Et tabulis quidem externis autoritatem Romae publice fecit primus omnium L. Mummius, cui cognomen Achaici victoria dedit. Namque cum excisa Corintho in praeda vendenda Regis Attali occasione agnoscere didicisset Aristidis tabulam, Liberum patrem continentem, revocatam in Cereris delubro Romae posuit: quam primam picturam externam Romae publicatam arbitratur Plinius lib. 35. c. 4.
Ceterum de antiquitate picturarum extra urbem in Italia idem Autor eiusdem lib. cap. 3. tradit, iam absolutam ibi fuisse
picturam, cum Cleophantus Corinthius Pictor Demaratum Tarquinii Prisci Romani Regis patrem a Corintho fugientem sequeretur in Italiam. Cum et antiquiores Urbe picturae Ardeae in aedibus sacris extiterint, et similiter Lanuvii; ubi Atalanta et Helena cominus pictae erant nudae ab eodem artifice, utraque excellentissima forma, sed altera ut virgo; ne ruinis quidem templi concussae. Quas et Pontius legatus Caii principis tollere conatus erat, libidine accensus, si tectorii natura permisisset. Durabant autem similes et in Urbe Caere, quae olim totius Hetruriae caput erat, antiquiores et ipsae. Ut fateri cogatur, quisquis eas diligenter aestimaverit, nullam artium celerius consummatam; cum Italicis temporibus non fuisse eam appareat.
[Ita quidem Plinius loc. c. sed contra Iliacis temporibus fuisse apparet ex clypeo Achillis apud Homerum lib. 6. ubi inquit:
- - - - ἐν ἀυτῷ
ποιεῖ δάιδαλα πολλὰ ἰδίῃσιν πραπίδεσσι,
ἐν μὲν γαῖαν ἔτευξε, ἐν δ' οὐρανὸν, ἐν δὲ θάλασσαν.
In ipso clypeo Vulcanus fecit scienter artificiosa multa, terram, caelum, mare, solem indefessum, lunam orbiculatam, etc. Idem apud Hesiodum ex clypeo Herculis apparet. Excipies, Homerum aequalem non fuisse Iliaco excidio. Vel caelaturam fuisse, non picturam. Si enim erat caelatura, erat et pictura, quae utraeque pedetentim et per gradus non uno tempore absolutionem consecutae sunt. Excipies, picturam fuisse aetate Hesiodi, non Herculis. Sed ante Herculem pictura fuit sub Mose, et ante Mosen sub Abrahamo.]