121

Cybele Polymaste, quadricolore vestitu; supra cingulum rubeo ignem, sub eodem caeruleo aerem; supra genua viridi terram; et circa pedes caeruleo dilutissimo aquam denotantibus. In secundo Poesin repraesentabat Polyhymnia lauro coronata, una manu chelyn, altera librum tenens, oculis in caelum elevatis meditabunda; ludentibus pene duobus puerulis pulcherrimis. In tertio Theologus est multis libris circundatus cum duobus pueris. In quarto Iustitia bilancem cum gladio tenens, cum duobus similiter puerulis: quae singula cum historiis singulorum murorum concordant: appositis etiam in angulis istius fornicis historiis aliis, parvarum imaginum, cum infra pictis historiis conspirantibus; ornatis varie argutarumque inventionum.

Inferius, erga latus Callopticum Parnassus est cum fonte Heliconio, laureto circundante, aura varie per ramos ludente: volitantibus in aere amoribus, lauri folia decerpentibus, nexisque corollis montem insternentibus. Musarum interea elegantia spectantium omnium fascinat oculos, cum quibus mirari liceat Poetarum turbam, Virgilii, Ovidii, Ennii, Tibulli, Catulli, Propertii, aliorumque antiquiorum ex antiquis numismatum iconibus depictorum; cum recentioribus Dante ingenioso, Petrarcha hilari, Boccatio erotico, Tibaldeo iocoso: quibus remotior aliquanto ob sexus verecundiam et Sappho assidet: Homerus caecus elato capite versus suos decantat; ceteri turmatim in monte, vel scribunt, vel colloquuntur; vel meditantur: una cum Apolline artificiosissime repraesentato.

In eodem cubiculo depicta est Disputatio Theologorum de hostia et Missa: Praeterea caelum, in quo Christus, cum Matre virgine, S. Johanne Baptista, Apostolis, Evangelistis; multisque martyribus, Patre desuper Spiritum S. in scriptores demittente; et quattuor Angelis quattuor Evangelistarum libros in aere aperientibus, una cum variis etiam Theologis iconice depictis; tanta omnia praestantia, ut elegantiam vestium, naturalem expressionem affectuum, dispositionum ordinem, vultuum gratiam nemo satis mirari queat. Illa nimirum Raphaelis erat singularitas, ut speciali quasi dono historias pingeret ad Antiquorum methodum dexteritate incomparabili et venustate admiranda.

In alio conclavis latere supra fenestram, Justinianus Imperator Iurisperitis Leges tradit revidendas; quibus imminent Temperantia, Fortitudo, et Prudentia. Ex adverso Pontifex Cardinalibus ius tradit Canonicum, Julio tum sedente, et Cardinalibus viventibus ad vivum expressis. Quae

omnia cum insigniter satisfacerent Papae, Cubiculum et aliud pingendum ipsi erat.

Ad S. Mariam populosam ipsius manu facta visitur Icon Pontificis olearia mixtura, cuius tanta dicitur fuisse similitudo, ut stuperent spectantes. Ibidemque et D. Virgo depicta est, filiolum linteo tenui contegens, adstante Josepho baculo sustentante: quae tabulae tanti aestimantur, ut summis tantum festivitatibus exponantur.

Cumque eodem tempore Michaelem Angelum Roma excedere oporteret, Raphael interea opera illius inchoata intuitus, magnam penicilli eius vim satis mirari non poterat. Deinde ad S. Augustinum Jesaiam Prophetam pingebat cum duobus puerulis. In Palatio Augustini Chisii mercatoris ditissimi Galateam pingere instituerat, a duobus Delphinibus in mari vectam, circumnatantibus Tritonibus et Nymphis marinisque aliis. Quo opere delectatus mercator, eundem ad sacellum quoque in aede S. Mariae de Pace pingendum in albario recente conducebat: in quo tanto usus est artificio noster, ut apex dicatur operum eius, summa cum gloria tum vivi tum mortui.

Porro pro Cubiculario etiam Pontificis summi altaris tabulam pingebat in templo, quod Ara caeli dicitur, in qua retro tractus quidam campestris pulcherrimus: in aere D. Virgo humillimo sed blandissimo vultu, filiolum gremio tenens, cum palla materna iucunde ludentem: infra Johannes Baptista, candore animi quasi e vultu radiante; et S. Franciscus, oculos ad Deiparam devote extollens; nec non Cardinalitio habitu Hieronymus, utraque manu, innixum genibus, et vivum quasi cubicularium offerens. Sub Mariae imagine puerulus quidam inscriptionem tenet, tam eleganti gestu, ut venustius nihil concipi queat.

Pergens deinde in pingendis cubiculis Papalibus, in uno miraculum exhibebat Sacerdotis, cui ob incredulitatem colliquesceret hostia, erubescenti, consternatoque propterea et quasi tremebundo; ubi populus interea, Missam audiens, inter quos ipsius Papae effigies, variis gestibus conceptum prae se fert terrorem: sedente interea cum infantulo ad collum pendente, retroconversa muliere quadam, quasi narratura factum sociae: Et quia in muro, in quo depicta erat haec historia, fenestra esset, eodem tam argute disposuerat scalam, ut opus eius sine illa imperfectum videretur.

E regione pictus erat Petrus in vinculis dormiens in carcere horrendo inter duos milites armatos, collustrante illorum arma tanta claritate Angelo, ut polita videantur non picta, ut totus etiam ex hinc resplendescat carcer. Extra hunc deinde cum