130

XLVII. POLYDORUS
CARAVAGIENSIS Longo-
bardicus, Pictor,

XLVII. POLIDOR DA CARAVAGGIO.OCtodecim annos murarii servus in structura Palatii Pontificii coementum magistro ministrans, quo tempore aureum quasi erat picturae saeculum: cum magna saepe cum voluptate Johannis Vedinensis opera conspexisset, naturae ductu familiaritate cum pictoribus quibusdam iunioribus tumque Maturino praecipue Florentino inita, opere diagraphico expedito; delineare cum socio hoc conabatur, quicquid in Sacello Papali esset artificiosum, cum operibus etiam antiquis aliis; ubi tantopere proficiebat Polydorus, ut ad Picturas in Porticibus Papalibus Monochromate delectatur griseo. etiam admitteretur. Maturinus ergo et Polydorus strictiori inito amicitiae foedere, ut communia haberent et lucra et opera, vitaeque et mortis permanerent socii, Portarum praecipue picturis monochromate griseo perficiendis incumbebant, Balthasarem potissimum secuti Senensem: ubi tam elegantes variarum imaginum, incendiorum, bellorumque formabant scenas, vero antiquorum incedentes tramite, ut dolendum sit, tempestatis iniuria tam praeclara plerumque periisse opera, in quibus Polydori potissimum laudabatur inventio, promtitudo et vividitas.

Volumen integrum haud sufficeret, describendis omnium Portarum ab illis exornatarum picturis, Romanorum undique praeliis, tam terrestribus, quam navalibus, armis clypeis, navibus, sacrificiis, triumphis, aliisque similibus refertis, ut mirum sit, unde omnia hauserint, tantoque ordine disposuerint: Polydoro praesertim tam luminis in planioribus quam grisei in obscurioribus et recedentium succenturiatione celeberrimo. In Fora Capranicano fornicem ambo simul pinxerunt variis virtutibus exhibitis, et sub fenestra in zophoro quodam Roma, Fidei habitu induta, omnes captivante Nationes, tributa ferentibus istis, quin et Turcis Prophetae sui sepulchrum sagittis impetentibus, ad Christianam sc. religionem conversis, cum, testante scriptura, Opus eius veruculatum. unum tandem ovile futurum sit et pastor unus. In Burgo etiam novo Aspectum domus cuiusdam exornabant opere veruculato; qui modus est in calce recente veruculo quodam ferreo varia designandi et obradendi: quo genere multa etiam fecerunt in extantia illa ubi ad aedem Pacis, iterumque Parionem itur.

Ad Spinolae domum appinxerunt monochromate griseo antiquorum more oblationem et mortem Tarpeiae: et in palatio Sabellico ad fornicem quendam Sabinarum raptum: ubi simul etiam expressae sunt

Subdialibus clarus est. historiae de Mutio, et Horatio, et Porsennae fuga. Porro Polydori etiam manu factae extant historiae plurimae pulcherrimae ad fontanam Trevensem in aula Palatii Buffalini de fonte Heliconio: nec non fornix quidam in inferiore parte Montis Caballini ad S. Agatham, varie exornatus historiis, quarum unam Golzius aeri incidit, de Brenno scilicet aurum pendente, obruente eundem Camillo: caeterae enim perierant. Porro de eodem et Vasarius scribit, quod Polydorus suo tempore subdialia optime pinxerit, decerpentibus ex illius methodo quaedam omnibus; prout et elegantissime in tractu aliquo campestri depinxit thermas quasdam, arboribus et mineris varie distinctas.

Et quanquam Vasarius scribit, duos hos socios in chromatico genere longe fuisse inferiores; id tamen de Maturino, non autem de Polydoro intelligendum censeo. Ad S. Simonem enim adhuc illius manu pictus spectatur Aspectus, Gaddensis dictus, ubi citra admirationem videri non possunt varii antiquo more vestiti galeis, ocreis, vestibus, earumque nodis: item naves, proelia navalia, similesque apparatus; sacrificiorum ritus et alia. Et ex opposito Aspectus adhuc unus a Polydoro factus, in quo Niobes fabula pulcherrime depicta est, a Golzio etiam in Tyronum gratiam edita: ubi quaedam vasa tanta arte exprimuntur, ut aenea videantur, prout et aurea alia; nec non galeae quaedam Hetruscae veteres.

Neapolin abit.Cumque iam Polydorus, repletis quasi Palatiis, aulis et hortis, operibus suis et socii omnibus, opibus suis iam maiori cum tranquillitate fruiturus esset, Amicus tandem ipsius Maturinus anno 1527. moriebatur. Polydorus autem Roma tunc occupata, Neapolin fugiebat, ubi, quod Nobiles huic arti non faverent, fere fame mortuus esset, nisi communiori cuidam pictori ad S. Mariam gratiosam sese adiunxisset. Ubi elaboratis operibus quibusdam inclarescens, opera quaedam perficienda nanciscebatur cuidam Comiti; nec non in templo aliquo; item Aspectum domus cuiusdam. Cumque nobilitatem plus vivis delectari videret equis, quam pictis, etMessanam adibat, ubi plures Graphicophili et maior ipsius Messanam.fama. Quin et Architecturae deditus, ad ingressum Caroli V. ob Tunetanos victoriose reversi arcus triumphales erigebat pulcherrimos, multo cum lucro, nec laude minore. Ibidem et Christum pinxit crucigerum multis Pharisaeis, militibus, equitibus, mulieribus et pueris comitantibus, et antegressis latronibus; olearia mixtura tanto nitore, ut naturae hoc dicerent specimen prudentes.

Rediturus autem Romam, sive aeris commoditate, sive amoris voluptate allectus, cum magnam pecuniae summam in aerario