137
deinde Urbinati nupta: quod opus ab omnibus pictoribus magnis laudibus extollebatur.
Methodus pingendi Sebastiani.Magna quoque diligentia pingebat S. Sebastianum, deinde extra Mantuam ad S. Mariam Gratiae collocatum, in quo multa ad vivum exemplar exprimebat, inspectante saepius Marchione. Ubi interroganti huic, quo pulchro corpore pro idea istius Sancti uteretur? cum responderet, se in hunc finem uti operario quodam praestantioris formae ad id conducto, ut ligatus pro formulari ad arbitrium pingentis adstaret: Marchio replicans, gestu hunc cariturum moribundi, consiliumque sibi suppetere, ut et hic ne desit: advocatus altera die ex composito, ligato pro more homini arcu tenso accurrisse dicitur minatus irata facie, voceque horribili mortem; ubi exterritus miser, qui rem serio agi crederet, varie distortis artubus quasi e vinculis erupturus, et pallescente vultu vivum pictori pro scopo suo exhibebat exemplar, iuxta quod Sebastianum tanta arte pingebat, qua fieri unquam posset.
Canem.Peracto hoc et pluribus aliis, Marchioni canem pingebat Turcicum, a magno Sultano cum muneribus aliis Marchioni missum, tanta quidem veritatis imitatione, ut canis alius Turcico vivo alias infestus, visa pictura diruptis loris accurreret, vulnerato ad murum, in quo pictus alter, capite. Picta deinde D. Virgine cum puero circa matris collum brachium exponente; cum opus hoc Veronam ad Ludovicum Comitem Sestanum delatum esset, spectantibusque id Alonso Castigliano, et Alarcone Capitaneo, vespera quadam ad candelae lumen et Catharina accessisset Comitissa cum filiolo, aviculam manui insidentem gestante, quod genus Veronae Terranzi dicitur, quod in terra nidificent, et assuefiant, ut falconum et avem decipit. instar manibus insideant: avicula ad pictum Jesulo brachium advolasse dicitur, quasi insessura, repetitis aliquoties volatibus, postquam repercussae ad terram locus non daretur: mirantibus omnibus. Post plura alia elaborata opera Franciscus tandem ob calculi morbum cum familia ex medicorum consilio in Thermas Calderanas in territorio Veronensium sitas profectus, bibitisque undis sopore (connivente commiserando coniuge) obrutus febri acuta correptus 2. Iulii 1519. obiit, deducto invitis Veronensibus a Marchione Mantuam corpore, inibique honesta sepultura terrae mandato.
LV. JULIUS ROMA-
NUS pictor.
LV. GIULIO ROMANO.RAphaelis Urbinatis discipulus; inventione, diagraphica, et chromatica solus praeceptorem proxime imitatus, et ob morum elegantiam ab eodem in filium adoptatus,
eiusdemque in omnibus praeclaris Raphaelis adiutor est. operibus eius adiutor, ut in porticibus Leonis X. In pingendis protoplastis; in pictura Arcae Noae; in Mose extracto, cum tractu campestri pulcherrimo; quin et in cubiculo turris Borgiae, ubi incendium Borgianum depictum est: nec non in trabeationibus aeneo colore pictis; in iconibus Pipini, Caroli Magni, Godofredi Bullionaei cum aliis; item in plerisque palatii Augustini Chisii historiis; operibusque nonnullis colore oleario pictis Regique Galliae missis, et in Sacello Regio Fontisbellaquensi collocatis: in omnibus nimirum etiam difficillimis artis nostrae partibus fideliter ab eodem informatus: ut et Architecturae Architectrua quoque insignis. non minus laude excelleret. Post Raphaelis mortem cum Johanne Francisco illius haeres, hoc socio rara opera haud pauca in lucem protulit.
Opera eius Pictoria.Extructo scilicet pro Cardinali Medicaeo, postea Clemente VII. Pontifice, sub monte Mario, palatio amoenissimo, quod iam Vigna de Madama dicitur; picturis illud replebat variis. Ubi in porticu quadam Polyphemum pingebat in albario recente, insigni magnitudine, cum satyris et pueris plurimis circum illum saltantibus; unde multa laude inclarescebat Julius. Quamvis enim mortuo Leone Papa, et electo Adriano Ultraiectino artes quasi omnes contemtu vilescerent, fameque fere pereundum esset artificibus; electo tamen post mortem illius Clemente VII. reductisque in florem artibus, iubente Pontifice Julius et Franciscus Oecum Constantini consummabant, praevalente tamen Julio: licet designationibus melior esset quam picturis, quod vivacitas spiritus eius in opere diagraphico, quod celerius perficitur, promtissima, chromaticis, plus temporis requirentibus, nimium defatigaretur. In oeco hoc multa illius spectantur praeclara opera, et proelium potissimum Constantini et Maxentii ad pontem Milvium tam pedestre quam equestre ad montem Marium in campo pulcherrimo, victo Maxentio, ubi varii pugnantium, vulneratorum et mortuorum positus, cum iconibus plurimis; unde multa hauserunt alii proelia similiter picturi: prout et in hoc multa ex columnis Traiani et Adriani desumta sunt, ut militum hab itushabitus, arma, signa, arietes, et armaturae similes.
Inter alia, quae Julius porro pingebat subactu oleario, prae ceteris praestantissima est S. Stephani lapidatio, Genuam missa: in qua praeter notabiles lapidantium gestus inprimis patientia elucet martyris ad caelum apertum oculos elevantis. In sacello quodam S. Mariae Animae pulcherriman etiam pinxerat tabulam, in qua imagines D. Virginis, S. Annae, Josephi, Jacobi et Johannis adhuc pueri, nec non